aldre en hnøfilegrs Hrbl 112; i) auf das einn of kann Hqv 163 *, sofnoþo aller es
demonstr. pron. hinn (ohne nomen): hinn i sæing kvQmo Br 12*, får es livatr es
es sæll es sér of getr lof ok líknstafe hrøfmsk tekr Fm 6*, varr at vettoge es
Hqv 81, hitke hann (vesall maþr) veit es varþ at reyna Am 37-; q) es steht an
hann vita þyrfte Hqv 22*, hina vilt heldr, 5 der spitze des relat. sat7.es ohne jede be-
Helge! es réþ hafner skoþa HHv 261; ziehung auf ein nomen od. pron.: lifna
k) auf die pronn. indef. hverr u. einhverr mundak nú kjosa es (diejenigen welche)
(mit und ohne nomen): þær (ár) skal lifmer 'o HHII21*, |)á þat fiþr es (der-
Þórr vaþa dag hverjan es hann døma ferr jenige tvelcher) meþ fleirom kømr, at enge
at aske Yggdrasels Orm 29*, þeim ríþa 10 es einna hvatastr Fm 17*, lenge njóteþ
æser jóm dag hverjan es døma fara landa ok þegna es (ihr die ihr) frøknan
at aske Yggdrasels Grm30b, fjQtorr fastr gram falla létof) Br IO4, hétk ok efndak
verþr viþ faranda hverjan es hana hefr es (dasjenige was) hinig mæltak Od 9*,
frá hliþe Fj 104, mikels es á mann hvern vakþer vq mikla es (der du) vátt brøf>r
vant es manvits es Hm 275; héto mik 15 mina Am 754; r) es bezieht sich auf
aller i HlymdQlom Hilde und hjalme, das localadverb þar (dort wo, dorthin
hverr es kunne Hir 62, sæll es hverr wo, von dort wo): farfm nú þar er smyl
siþan es slikt getr føf>a jóþ at afreke Am hafi þik Orm 11, hann (Skírnir) reiþ at
991; einhverr durch sá wider aufgenom- f>ar er féhirþir sat á haugi Skm 10 pr 3,
men: einhverr af ásum sá er Heimdallr 20 þar skaltu ganga, es þik gumna syner
hét Bp2; l) auf das interr. pron. hverr: síþan æva sea Skm 26*, þar baþ hón mik
hvers hiþr fm nú, Guþrún! es fm at gråte koma es kvæmtke veit Og 3*, þat er á
né færat? Hm 94; m) auf das pron. fjpllum iiQkkorum þar er heitir frúþheimr
hvat: heyr nú, Loke! hvat ek nu mæle, FM24, þar 's mér ulfs vqn es eyro sék
es enge veit ßrk 2 * hvat mon snót at 25 Fm 35\ (Brynhildr) for um tun þar er
heldr vif> Sigorf) mæla es at farnaþe fylke gygr nQkkur bjó Hir 4, var þar eptir
verþe? Orp 164; n) auf das ungeschl. svelgr i hafinu, er særinn fellr i kvernar-
pers.pron., das zuw. dem es vorausgeht, augat Ort 32, vgl. Grm. 12 ^nE. Hlr 34E;
meist aber ihm nachfolgt: draums ætlak B. als conjunction; 1) mit anderen
þér, es kveþr ver minn i valsinne Hdl 72} 30 partikeln verbunden, a) mit þá, welches hvat visser þú, at vér seem . . es sefa gewöhnlich dem es vorausgeht, seltener
hefndom? HH II 102, þeir mono þér baugar ihm nachfolgt: u) auf die zukunft hin-
at bana verþa, es Sigverþe svarþer eiþa weisend (dann wenn, sobald als): J)á
0þrl20b, skaltu auk, Guþrún! okr gråta kømr Hlínar harmr annarr fram , es Oþenn
bá{)a, es hér sitjom feiger á morom Hm 35 ferr vij) ulf vega Vsp 532, J)á es (maþr)
104R; seg{)u þat, hirþer! es þú. á hauge móþr, es at morne kømr Hqv 23*, þá þat
sitr Skm lll, f)ik skal Freyr fiask, en fiþr (maj>r), es at J)inge kømr, at hann á
firinilla mær! es fm fenget hefr gamban- formælendr få Hqv 25*, þá sloknar (friþr)
reiþe goþa Skm 333, ørr estu, Loke! .. es enn sétte (dagr) kømr Hqv 513, f>á hann
es fm fær þér Gefjon at • greme Ls 212, 40 þat fiþr, es mef) frøknom kømr, at enge
(fm) hefr æ vergj^rn veret, es fm Yea ok es einna hvatastr Hqv 64*, f>at es þá reynt,
Vilja léztuþér, Viþres kvæn! báþa i bafmi es f)ú at rúnom spyrr Hqv 78l, þá vér
of teket Ls 268, ørr estu, Loke! es f)ú fegrst mælom es vér flåst hyggjom Hqv
yþra teir ljota leiþstafe Ls 29í, SigvQrþr 90*, þá þorer þú etke, es fm skalt viþ
heitek .. es hefk þik vqpnom veget Fm 45 ulf vega Ls 58 *, þá litom vixlef) es á leiþ
44, un dro mk f>at, hvi epter mak .. life eroþ Grp 37*, þá hQmom víxleþ es heim
halda, es ek ógnhvqtom unna þóttomk komej) Grp 41*, þá's Guþrúno grimt of
sverþa deile 0d31*B, vgl. HHI57* Fm hjarta, es brøf>r hennar þér til bana ráf>a
1* 25- Br 10"R Am 754R Hm 27'1; Orp512; es Múspelz syner ríþa Myrkviþ
o) auch das geschl. pers.pron. hann folgt 50 yfer, veizta fm þá, vesall! hvé þú vegr dem es nach: ein GuJ>run es hón æva Ls 42*; ß) auf die Vergangenheit zurück-grét Akv 41*, vgl. Hym 394R; p) auf iveisend (damals als, xvahrend): þat ek
andere pronn. od. adjj.: alt es betra es þá reynda, es ek i reyre sat Hqv 95\ f>á
Gering, Edda-Wörterbuch. 7 g