yíþ-kul)r, adj. (vgl. norw. vid-kunnug; ags. wid-cúð) weithin bekannt: compar. f. sg. nom. víþkunnare þú verþer an vQrþr meþ goþom! Skm 28*.

1. viþr, m. (norw. vid, fær. viður, aschwed. viþer, adän. with; ags. wudu, ahd. witu) 1) wald: sg. nom. hvé sá viþr heiter es vex fyr alda sunom heime hverjom i? Alv 27% viþr heiter meþ mQnnom Alv 28 % så (Glasir) er viþr frægr meþ gufmm ok mQnnum FM 7⁸; gen. til holz ek gekk ok til hrás viþar Skm 32*; acc. (Jarl) reiþ meirr þaþan myrkvan vif Ep 37% meyjar fýstosk á myrkvan viþ Vkv 4% hvarfk ein þaþan andspille frá á viþ lesa varga leifar Gpr Ull², sende Atle Qro sina of myrkvan viþ min at freista Od 23²; pl. dat. stjúpr vast Siggeirs .. vargljóþom vanr á viþom úte HHI43*, þá være hefnt f)ér Helga dauþa, ef værer vargr á viþom úte HHII 32²; acc. stóþ af mQnom þeira (mara) .. hagl i hQva viþo HHv 28⁶; 2) der einzelne baum: sg. nom. (emk) vaþen at vilja sem viþr at laufe Hm4³; gen. þat kann ek et sétta, ef mik særer þegn á rótom rás viþar Hqv 151², þar þér vílmeger á viþarrótom geita hland gefe! Skm 36% hvat af móf>e(?) verþr þess ens mæra viþar (Mimameiþs)? Fj 15% á berke skal þær (limrúnar) rista ok á barre viþar þess's luta austr limar Sd 10% VQro þeim bjóre bql mQrg saman: urt alz viþar ok akam brunnen Gßr II24²; dat. rýtanda svine, rótlausom viþe . . verþet maþr svá tryggr at þesso true Hqv 84% hvat sá bane heiter es sitr i enom hQva viþe? Fj 17³; acc. i vinde skal viþ hQggva Hqv 81pl. gen. askr Yggdrasels hann es éztr viþa Grm 44¹; 3) holx, brennholz: sg. nom. viþr enn vindþurre Vkv li⁶; gen. þurra skiþa ok þakenna næfra, þess kann maþr mjQt, þess viþar es vinnask mege mQl ok missere Hqv 60 % (Óþenn) lét of sal minn . . hQvan brinna her alz viþar Hir IO²; dat. meþ brinn-Qndom ljósom ok bornom viþe (₍mit geschwungenen holxhränden')j svá vas mér vilstigr of vitaþr Hqv 99³; acc. þóttomk qIIo betra, ef léte mik life týna eþa brende mik sem birkenn viþ Gpr IIIS*.

Composita: viþ-fiskr; dolg-viþr, gagl-viþr, hlaut-viþr, mjQt-viþr, myrk-viþr, ulf-(v)iþr; vgl. auch í-viþe, i-viþja.

2. víþr, adj. (nonv. vid, fær. víður, aschived. viþer, adän. with; alts. afris. wid, ags. wid, ahd. wit) tveit, ausgedehnt, geräumig: m. sg. acc. burer byggva bréþra 5 Tveggja vindheim víþan Vsp 63*; pl.acc. (runar) sendar á víþa vega Sd 18³; f. sg. nom. Glaþsheimr heiter enn fimte (bør), þars en gollbjarta YalhQll viþ of þrumer Orm 8²; gen. vqII lézk (Atle) ykr ok 10 gefa mundo víþrar Gnitaheiþar Akv 5¹; n. sg. acc. (adv.) (vQlva) så vitt ok umb vitt of verQld hverja (_tweithin') Vsp 30% så valkyrjor vitt of komnar (₍weit umher') Vsp 31¹; n. pl. acc. þítt skyle hjarta 15 hrafnar slita víþ lQnd yfer Gpr 119*; superl. n. sg. acc. (adv.) hvé så vindr heiter es víþast ferr (_cam weitesten, überaus weit') Alv 19³.

Composita: víþ-frægr, víþ-kuþr. 20 3. viþr, praep. u. adv., s. viþ.

viþra (aþ; rþ; norw. vedra, fær. viðra, schwed. vädra; ags. wederian, mhd. wit-eren) unpersönl., (gutes oder schlechtes) wetter werden: prs. ind. sg. 3. fjQlþ of 25 viþrer (_t das wetter ändert sich oft') á fimm dQgom, en meira á manaþe Hqv 73*. viþre, n. wetter; in: of-viþre. *viþr-gefände, m. (part. prs.) wer ein geschenk durch ein anderes erwidert: 30 pl. nom. viþrgefendr ok endrgefendr-erosk lengst viner, ef þat bíþr at verþa vel Hqv41³.

viþr-nám, n. widerstand: sg. acc. lQtom VQlsunga viþrnám faa! HHI54*.

vreiþe, f. (jünger reiþe; norw. vreie, 35 reide, m., fær. vreiði, reiöi, f., aschwed. vredhe, fi, adän. wrethæ; ags. wræöðo) xom: sg. nom. þat's fyr elde, es iarn dreyma, fyr dul ok vil drosar reiþe Opr II 40²; dat. grQm vask nornom, 40 vildak hrinda vreiþe þeira (conjectur von S.) Ghv 13 ², mon fyr reiþe rik brúþr viþ þik ne af oftrega allvel skipa Grp 49% (Regenn) berr af reiþe rQng orþ saman Fm 33^s, skQmm mon ro reiþe Am 73*; 45 acc. vreiþe SQOsk þeir (drótmeger) Huna Akv 2², (BQþvildr) tregfe fQr friþels ok fQþor reiþe Vkv 31³, seomk, fylker! frænda reiþe HHII 15% hirþ eige þú HQgna reiþe HHII 16*, vilkak reiþe riks þjóþkonungs 50 Orp 26*.

Compositum: gamban - reiþe. vreiþr, adj. (jünger reiþr; norw. vreid, reid, fær. vreiður, reiður, aschwed. vredher,